بشنو از نی چون حکایت می کند
وز جدایی ها شکایت می کند
از نیستان تا مرا ببریده اند
وز نفیرم مرد و زن نالیده اند


عشق در نی چون نوا را ساز کرد
از زبان نی سخن آغاز کرد
نغمه ها هر چند از بانگ نی است
نغمه زن نائی عشق است نی ویست
بشنو از نی تا چه گوید هوش دار
پنجهء غفلت ز گوش خود برار
گوش چه بوَد؟ هوش را بی هوش ساز
جز به بی هوشی نیابی سرّ راز
آن زمان از هوش خود بیرون روی
از نفیر و بانگ نی آگه شوی
هر که خالی شد ز هوش خویشتن
او یقین داند رموز این سخن
نی کیست؟ وین جدایی از کیست؟
وین شکایت وین حکایت از چیست؟
وین نیستان وین بریدن از کجاست؟
وز نفیرش مرد و زن نالان چراست؟
نی که باشد آن که در وصف بشر
پاک و خالی گشته از خود ای پسر
هر که خالی شد ز وصف خودچونی
اندر و دم می زند اوصاف حی
شاه بی ینطق درو نائی شود
نغمه هایش سرّ مولایی شود
هر چه گوید از نوا و پرده ها
وز فراق اشتیاق و دردها
از غم هجران و وز ذوق وصال
از جلال عشق و وز نور جمال
جمله نائی بود نی از نیست
زانکه نی چون نی بود نی لاشی است
آنچه اندر نی مقام و پرده است
دست نائیّ و دمش آورده است
شرحه اش در زیر دست نی نواز
گاه مسدود است و گاهی هست باز
از دم و از دست نائیست آنچه گفت
رازها و پرده های بس شگفت
از نیستان نائی آن نی را برّید
شرحه شرحه کردش و در وی دمید
پرده ها و سوزها و سازها
نغمهء آوازها و رازها
سامع از نی ظاهر آن را شنید
آن نیش پیدا و نائی را ندید
گوش کو تا نوشد اسرار خدا
از دهان نی مثال اولیاء
هوش کو تا نوشد این سرّ شگرف
از کیست این صوت و این آواز دف
آنچه مولانای رومی گفته است
دُرّ اسرار حقیقت سفته است
پس هویدا کرد اسرار شگفت
از دم نائی بگفته آنچه گفت